پس از فوت یک فرد، تمامی دارایی‌های او از جمله املاک، مغازه، سرقفلی، حساب‌های بانکی و سایر دارایی‌ها، به وراث قانونی منتقل می‌شود. اما قبل از آن، دولت بخشی از این دارایی را به‌عنوان مالیات بر ارث مطالبه می‌کند. اگر متوفی صاحب مغازه‌ای بوده باشد، وراث موظف‌اند مالیات بر ارث مغازه را پرداخت کنند تا بتوانند سند مغازه یا سرقفلی آن را به نام خود بزنند یا آن را بفروشند.
در این مقاله، به‌طور کامل بررسی خواهیم کرد که مالیات بر ارث مغازه چیست، چه تفاوتی با سرقفلی دارد، چگونه محاسبه می‌شود و چه مدارکی برای آن لازم است.
مالیات بر ارث مغازه یکی از انواع مالیاتی است که در صورت به ارث رسیدن یک مغازه یا حق سرقفلی از متوفی به وراث، باید پرداخت شود. این مالیات بسته به نوع مالکیت مغازه (ملک رسمی یا سرقفلی)، میزان سهم‌الارث، و نسبت خویشاوندی با متوفی، متغیر است.
برای درک بهتر موضوع، باید تفاوت میان مغازه دارای سند رسمی (ملکی) و مغازه با حق سرقفلی را بدانیم:
هر دو نوع مغازه، چه با سند رسمی و چه فقط با سرقفلی، مشمول مالیات بر ارث مغازه می‌شوند، اما نرخ و روش ارزش‌گذاری آن‌ها متفاوت است.
مطابق ماده ۱۷ قانون مالیات‌های مستقیم و قانون اصلاح مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۹۵، کلیه دارایی‌های متوفی مشمول مالیات هستند، و برای هر نوع دارایی نرخ جداگانه‌ای در نظر گرفته شده است. مغازه نیز به‌عنوان یک ملک تجاری در دسته دارایی‌های غیرمنقول قرار می‌گیرد.
نرخ مالیات برای مغازه یا سرقفلی براساس:
پیشنهاد وکیلا: مالیات بر ارث خودرو داخلی و خارجی
ارزش‌گذاری توسط یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:
ارزش روز مغازه معیار اصلی در محاسبه مالیات است و نه ارزش دفتری یا قیمت زمان خرید.
سرقفلی معمولاً فاقد سند رسمی است و باید توسط کارشناس رسمی یا اتحادیه صنفی ارزش‌گذاری شود. ارزش سرقفلی به عوامل زیر بستگی دارد:
در جدول زیر نرخ مالیات بر ارث مغازه بر اساس نوع وارث آورده شده است:
| نوع وارث | نرخ مالیات بر ارث مغازه |
| فرزند، والدین، همسر | ۷٪ |
| خواهر و برادر | ۱۵٪ |
| سایر بستگان | ۲۵٪ |
نکته مهم: نرخ‌ها از سهم‌الارث هر وارث محاسبه می‌شود، نه از کل ارزش مغازه.
فرض کنیم متوفی مغازه‌ای به ارزش ۵ میلیارد تومان داشته و دو فرزند او وارث هستند:
اگر مغازه فقط سرقفلی باشد و ارزش سرقفلی مثلاً ۳ میلیارد تومان باشد، مالیات هر فرزند:
۱.۵ × ۷٪ = ۱۰۵ میلیون تومان
برای تشکیل پرونده مالیاتی و پرداخت مالیات بر ارث مغازه، مدارک زیر مورد نیاز است:
پیشنهاد وکیلا: مالیات بر درآمد اجاره ملک مسکونی و تجاری
مرحله ۱: دریافت گواهی انحصار وراثت
مراجعه به شورای حل اختلاف برای دریافت گواهی قانونی وراثت.
مرحله ۲: مراجعه به اداره مالیاتی
بر اساس محل مغازه یا آخرین محل سکونت متوفی.
مرحله ۳: تشکیل پرونده مالیاتی
ارائه مدارک و اطلاعات دقیق مغازه یا سرقفلی.
مرحله ۴: ارزیابی ارزش مغازه یا سرقفلی
توسط کارشناس رسمی یا استفاده از جدول‌های ارزش معاملاتی.
مرحله ۵: محاسبه سهم‌الارث و نرخ مالیات
بر مبنای نوع وراثت و ارزش دارایی.
مرحله ۶: صدور قبض مالیاتی
وراث موظف به پرداخت آن در مدت تعیین‌شده هستند.
مرحله ۷: دریافت گواهی مالیاتی
این گواهی برای انتقال سند یا فروش الزامی است.
هر وارث موظف به پرداخت مالیات سهم خود است. اما ممکن است یکی از وراث تمام مبلغ را پرداخت کرده و از سایرین دریافت کند.
بله. حتی اگر مغازه خالی باشد، ارزش ملک یا سرقفلی ملاک محاسبه مالیات است.
اگر مغازه رهن باشد، باید مالیات پرداخت کرد؟
بله. وجود رهن مانع پرداخت مالیات نمی‌شود. ابتدا باید مالیات تسویه شود، سپس رهن نیز باید با رضایت طلبکار تسویه گردد تا انتقال ممکن شود.
بله. در صورت اثبات شرایط مالی دشوار، می‌توان از سازمان امور مالیاتی تقاضای تقسیط مالیات بر ارث مغازه کرد. البته این موضوع نیاز به مستندات دقیق مالی دارد و معمولاً با شرایط خاص پذیرفته می‌شود.
بله، سرقفلی نیز به‌عنوان دارایی قابل انتقال به وراث شناخته شده و مشمول مالیات است. فرقی نمی‌کند سرقفلی سند رسمی داشته باشد یا نه؛ سازمان امور مالیاتی آن را ارزش‌گذاری کرده و مالیات آن را دریافت خواهد کرد.
خیر. هیچ نقل‌وانتقال رسمی برای مغازه یا سرقفلی بدون پرداخت مالیات بر ارث و دریافت گواهی مالیاتی ممکن نیست. حتی در مواردی که وراث قصد فروش یا اجاره ملک را دارند، ابتدا باید تکلیف مالیات مشخص شود.
مالیات بر ارث مغازه یکی از مهم‌ترین مراحل قانونی انتقال مالکیت یا سرقفلی مغازه پس از فوت مالک است. چه مغازه به‌صورت ملکی باشد و چه فقط دارای حق سرقفلی، وراث باید سهم مالیاتی خود را پرداخت کرده تا بتوانند به‌صورت قانونی از آن استفاده کنند یا آن را بفروشند.
با در اختیار داشتن مدارک لازم، محاسبه ارزش دقیق، شناخت نرخ‌های مالیاتی و مشورت با کارشناس، می‌توان این فرآیند را سریع و بدون دردسر طی کرد.
تیم تحریریه
دیدگاه شما برای ما ارزشمند است
