در محیطهای کاری، همواره پرسشهای زیادی درباره اجزای حقوق و دستمزد مطرح میشود. یکی از مهمترین و رایجترین این پرسشها این است که آیا حق ماموریت، هزینه ایاب و ذهاب و حق غذا جزو حقوق ثابت محسوب میشوند؟ شناخت دقیق این موارد برای کارگران و کارفرمایان اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا هم در محاسبه حقوق ماهیانه و هم در محاسبه سنوات، عیدی، بیمه و مالیات تأثیرگذار هستند.
در این مقاله، تمام نکاتی که باید درباره این سه مزیت مزدی بدانید را بهطور کامل بررسی میکنیم.
برای پاسخ دقیقتر به سؤال اصلی، ابتدا باید بدانیم حقوق ثابت چیست.
حقوق ثابت شامل مزد پایه بهعلاوه مزایای مستمر میشود؛ یعنی آیتمهایی که به صورت مداوم و بدون وابستگی به شرایط خاص پرداخت میشوند. بهعنوان مثال، پایه حقوق و حق سنوات (پایه سنوات ماهانه) از مزایای ثابت بهشمار میروند.
در مقابل، برخی مزایا غیرمستمر هستند؛ یعنی فقط در شرایط خاص، به برخی کارکنان و برای زمان محدود پرداخت میشوند. شناخت این تفاوت برای محاسبه بیمه، مالیات و سنوات ضروری است.
حق مأموریت مبلغی است که زمانی پرداخت میشود که کارگر برای انجام کار، خارج از محل اصلی شغل خود مستقر شود. این مبلغ معمولاً برای پوشش هزینههای سفر، حملونقل، اقامت یا خوراک پرداخت میشود.
خیر. حق ماموریت یک مزیت غیرمستمر و مشروط است.
بنابراین:
حق مأموریت جزو حقوق ثابت محسوب نمیشود.
چرا؟
زیرا فقط هنگام مأموریت پرداخت میشود و پرداخت آن دائمی نیست. اگر کارگر مأموریتی نداشته باشد، این مبلغ به او تعلق نمیگیرد.
حق مأموریت:
مشمول بیمه نیست
مشمول مالیات نیست
در محاسبه سنوات و عیدی لحاظ نمیشود
این موارد باعث میشود حق مأموریت جایگاهی متفاوت از مزایای ثابت داشته باشد.

هزینه ایاب و ذهاب معمولاً برای رفت و آمد کارکنان به محل کار در قالب کمکهزینه نقدی یا سرویس رفتوآمد پرداخت میشود.
در ظاهر ممکن است این هزینه به صورت مرتب پرداخت شود، اما از نظر قانونی مزیت مستمر حقوق ثابت محسوب نمیشود؛ زیرا:
نرخ آن در قانون ممکن است تغییر کند
پرداخت آن وابسته به شرایط کاری و توافق طرفین است
بنابراین:
هزینه ایاب و ذهاب جزو حقوق ثابت نیست.
پیشنهاد وکیلا: راهنمای کامل تفاوت قرارداد پیمانکاری و استخدامی
اگر هزینه ایاب و ذهاب بهصورت سرویس حملونقل (مثلاً سرویس رفت و برگشت) باشد:
مشمول بیمه نیست
اگر به صورت نقدی پرداخت شود:
در برخی شرکتها مشمول بیمه میشود، در برخی خیر (بسته به توافق و نحوه ثبت)
اما در هر شرایط:
در محاسبه سنوات و عیدی لحاظ نمیشود.

حق غذا یا کمکهزینه تغذیه مبلغی است که برخی کارفرمایان برای تأمین خوراک کارکنان میپردازند. این مبلغ یا بهصورت نقدی پرداخت میشود یا غذا در محل کار ارائه میشود.
اگرچه ممکن است در برخی شرکتها بهطور ماهیانه پرداخت شود، اما:
حق غذا مزیت غیرمستمر است
تحت عنوان مزایای رفاهی و انگیزشی قرار میگیرد
و به همین دلیل:
حق غذا جزو حقوق ثابت محسوب نمیشود.
پرداخت نقدی: ممکن است مشمول بیمه شود
پرداخت غیرنقدی (ارائه غذا در شرکت): مشمول بیمه و مالیات نیست
در محاسبه سنوات و عیدی لحاظ نمیشود
مزایایی مانند حق ماموریت، هزینه ایاب و ذهاب و حق غذا بهدلیل ماهیت غیرمستمر، مقطعی یا رفاهی، در دسته حقوق ثابت قرار نمیگیرند.
حقوق ثابت باید ویژگیهای زیر را داشته باشد:
پرداخت منظم
عدم وابستگی به شرایط خاص
ثبات در مبلغ یا ساختار
مزایای فوق هیچکدام از این ویژگیها را ندارند.
سنوات بر اساس حقوق ثابت محاسبه میشود، بنابراین این مزایا تأثیری در افزایش سنوات ندارند.
عیدی نیز بر اساس حقوق ثابت است، پس این آیتمها در عیدی محاسبه نمیشوند.
مزایای غیرمشمول بیمه تأثیری در سابقه بیمه یا متوسط حقوق بازنشستگی ندارند.
برخی از این مزایا معاف از مالیات هستند، برخی بسته به شرایط مشمول میشوند.
پیشنهاد وکیلا: پاداش بهره وری و کارانه چیست؟
پایه حقوق
پایه سنوات
حق جذب در صورت مستمر بودن
مزایای شغلی که ماهانه پرداخت میشود
حق ماموریت
حق غذا
هزینه ایاب و ذهاب
پاداشهای موردی
اضافهکاری (مشروط است و ثابت نیست)
بن کارگری (مزایای رفاهی محسوب میشود)
خیر، چون فقط در شرایط خاص پرداخت میشود و مستمر نیست.
اگر سرویس باشد خیر؛ اگر نقدی باشد بسته به توافق و ثبت در لیست بیمه میتواند مشمول باشد.
خیر، چون جزء مزایای رفاهی است.
معمولاً خیر، چون جزو درآمد مشمول مالیات محسوب نمیشود.
خیر، مگر اینکه در قرارداد یا آییننامه داخلی شرکت پیشبینی شده باشد.
اگر در قرارداد درج نشده باشد بله، اما اگر مادهای در این خصوص آمده باشد، حذف آن بدون توافق کارگر امکانپذیر نیست.
بله، اگر کارگر مأموریت انجام داده باشد و کارفرما آن را پرداخت نکرده باشد.
فقط در صورت نقدی بودن و ثبت بهعنوان مزایای مشمول.
خیر، بسته به نوع کار، شرایط شرکت و تصمیم کارفرما دارد.
خیر، افزایش حقوق سالانه طبق قانون فقط شامل پایه حقوق و پایه سنوات است.
تیم تحریریه
دیدگاه شما برای ما ارزشمند است