نمونه دادخواست استرداد لاشه چک | راهنمای کامل حقوقی و کاربردی
در فضای حقوقی و معاملات اقتصادی، چک یکی از ابزارهای مهم پرداخت و تضمین تعهدات محسوب می‌شود. اما در برخی موارد، علی‌رغم پرداخت وجه یا انجام تعهد، لاشه چک همچنان نزد دارنده باقی مانده و این امر می‌تواند زمینه سوءاستفاده، تشکیل پرونده‌های قضایی یا حتی سوءنیت‌های احتمالی را فراهم کند. در چنین شرایطی، تنها راهکار قانونی، طرح دادخواست استرداد لاشه چک است. این مقاله به‌صورت جامع، با نگاهی تخصصی و کاربردی، تمامی مراحل، شرایط، مستندات، نمونه دادخواست و نکات کلیدی این روند را شرح می‌دهد.
فهرست مطالب
استرداد لاشه چک چیست؟
استرداد لاشه چک یعنی بازگرداندن اصل چک به صادرکننده پس از اتمام موضوع یا ایفای تعهد. در بسیاری از قراردادها، چک به عنوان ضمانت ایفای تعهدات داده می‌شود و پس از اتمام تعهد، دارنده موظف به تحویل لاشه چک است. اما گاهی دارنده از این امر امتناع می‌ورزد که می‌تواند مشکلات حقوقی جدی به‌دنبال داشته باشد.
چه زمانی می‌توان دادخواست استرداد لاشه چک داد؟
۱. پرداخت وجه چک و عدم تحویل آن از سوی دارنده ۲. اجرای کامل تعهدات موضوع قرارداد و بی‌نیازی به تضمین ۳. مفقود شدن چک و احتمال سوءاستفاده توسط دیگران ۴. اختلاف میان طرفین قرارداد و باقی ماندن چک در دست یکی از طرفین
مبانی قانونی استرداد لاشه چک
مبانی قانونی این دادخواست، عموماً مستند به اصول زیر است:
- ماده ۱۰ قانون مدنی (اصول قراردادها)
- ماده ۲۱۹ قانون مدنی (الزام به وفای به عهد)
- اصل لزوم انجام تعهدات و بازگرداندن ابزار تضمینی پس از انجام موضوع آن
- قواعد عمومی مسئولیت مدنی در صورت ورود ضرر به شخص صادرکننده
مدارک مورد نیاز برای دادخواست استرداد لاشه چک
برای اینکه دادگاه به نفع خواهان (صادرکننده چک) رأی دهد، ارائه مدارک مستدل الزامی است:
- تصویر چک صادرشده
- رسید پرداخت وجه یا اسناد بانکی انتقال وجه
- نسخه قرارداد اصلی (در صورت وجود)
- اظهارنامه ارسال‌شده به دارنده چک
- مکاتبات، پیام‌ها یا شهادت شهود (در صورت لزوم)
مراحل تنظیم و ثبت دادخواست استرداد لاشه چک
۱. تنظیم دقیق متن دادخواست با ذکر مشخصات طرفین، موضوع، شرح ماوقع، دلایل و خواسته ۲. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و دریافت کد رهگیری ۳. پیگیری ارجاع پرونده به شعبه شورای حل اختلاف یا دادگاه عمومی حقوقی (بسته به مبلغ چک و صلاحیت مرجع) ۴. حضور در جلسات دادرسی و ارائه ادله و مستندات لازم ۵. صدور رأی نهایی و اجرای حکم در صورت استرداد نکردن داوطلبانه لاشه چک
نمونه دادخواست استرداد لاشه چک
ریاست محترم شورای حل اختلاف / دادگاه محترم عمومی حقوقی شهرستان ...
با سلام
اینجانب ... فرزند ... دارای شماره ملی ... ساکن ... به استحضار می‌رسانم:
مطابق قرارداد شماره ... مورخ ... که فی‌مابین اینجانب و خوانده محترم آقای/خانم ... منعقد گردید، چکی به شماره ... به مبلغ ... ریال از حساب جاری شماره ... بانک ... جهت تضمین حسن انجام کار به ایشان تحویل گردید.
با توجه به اجرای کامل تعهدات و پرداخت وجه مربوطه، حسب فیش بانکی شماره ... مورخ ...، مراجعات متعدد اینجانب جهت استرداد لاشه چک به نتیجه نرسیده و متأسفانه خوانده از تحویل لاشه چک خودداری می‌نماید.
لذا با استناد به مواد ۱۰ و ۲۱۹ قانون مدنی و به‌منظور پیشگیری از بروز هرگونه سوءاستفاده احتمالی از چک مذکور، صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به **استرداد لاشه چک شماره ... مورخ ...** مورد استدعاست.
ضمناً تصویر کلیه مستندات و مدارک پیوست دادخواست تقدیم حضور می‌گردد.
با تقدیم احترام
نام و نام خانوادگی – امضا – تاریخ
نکات کلیدی در جلسه رسیدگی به دادخواست استرداد چک
- اگر خوانده حضور نیابد، دادگاه می‌تواند حکم غیابی صادر کند.
- در صورت ارائه مدارک کامل، روند رسیدگی معمولاً سریع خواهد بود.
- اگر چک گم شده باشد، می‌توان درخواست ابطال و اعلام بی‌اعتباری آن را نیز مطرح کرد.
توصیه‌های حقوقی پیشگیرانه برای جلوگیری از مشکلات چک
- پس از انجام تعهد، حتماً لاشه چک را دریافت و نزد خود نگه دارید.
- در هنگام تنظیم قرارداد، بندهایی درباره نحوه بازگرداندن چک درج کنید.
- همیشه پرداخت وجه را از طریق سیستم بانکی و با اسناد معتبر انجام دهید.
- در صورت امتناع طرف مقابل، پیش از دادخواست، اظهارنامه رسمی ارسال کنید.
نتیجه گیری
اگرچه استرداد لاشه چک در ظاهر یک امر ساده به‌نظر می‌رسد، اما در صورت عدم آگاهی از راهکارهای حقوقی، می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند. با تنظیم دادخواست دقیق، ارائه مستندات کافی و پیگیری صحیح از طریق مراجع قانونی، می‌توان از بروز سوءاستفاده‌ها جلوگیری کرده و حقوق قانونی خود را استیفا نمود. بهره‌گیری از مشاور حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری نیز در افزایش شانس موفقیت پرونده بسیار مؤثر خواهد بود.
