اثبات ناشزه بودن زن
عقد نکاح به محض منعقد شدن میان زن و مرد سبب ایجاد حقوق و تکالیفی برای هر دو نسبت به یکدیگر می‌شود. بدین معنی که بر اساس قوانین مربوط به نکاح و ازدواج، در این رابطه‌ی حقوقی زن حقوقی دارد و تکالیفی هم بر دوش او است و همین طور برای مرد. یکی از این موارد که تکلیفی بر دوش زن و حقی برای مرد است، تمکین نام دارد. یعنی زن موظف است نسبت به شوهر خود تمکین عام و خاص را تحقق بخشد و اگر از تحقق هر کدام از اینها اجتناب و خودداری ورزد، به او زن ناشزه خواهند گفت.
بر اساس قوانین به زن ناشزه نفقه تعلق نمی‌گیرد و مرد از پرداخت نفقه‌ی زن در دوران نشوز معاف است البته این موضوع زمانی قابل انجام است که مرد گواهی رسمی عدم تمکین زن را از دادگاه خانواده دریافت کرده باشد. از طرفی ناشزه بودن یک زن تأثیری بر مهریه او ندارد و در هر صورت مهریه به او تعلق می‌گیرد. حال در این مطلب قصد داریم به این موضوع بپردازیم که چگونه می‌توان ناشزه بودن یک زن را ثابت کرد.
فهرست مطالب
نحوه اثبات ناشزه بودن زوجه
مواردی وجود دارد که زن به دلایل قانونی و عذر موجه و محکمه‌پسند از تمکین شوهر خود خودداری می‌کند. در این موارد چون اجازه‌ی قانون وجود دارد ایرادی نداشته و در نتیجه نمی‌توان حکم به عدم تمکین داد. از جمله‌ی این موارد می‌توان به بیماری جسمی یا روحی و یا به در دوران عادت ماهیانه بودنش اشاره کرد. که طبیعتاً در این دوران به دلایل خاص نمی‌توان انتظار تمکین از زن داشت.
یکی از دلایل اولین شروط اثبات ناشزه بودن زن این است که وی در این شرایط خاص نباشد. وقتی زن در چنین شرایطی نیست و باز هم از تمکین خودداری می‌کند، مرد (زوج) می‌تواند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های حقوقی و قانونی مانند ارسال اظهارنامه‌ی عدم تمکین برای زن و یا طرح شکایت ضرورت به تمکین در دادگاه از همسر (زوجه) خود درخواست تمکین نماید. پس از انجام این کارها زوجین در دادگاه حاضر می‌شوند تا دلایل خود را در دفاعیات خود بیان کنند.
نکته‌ی مهم اینجاست که در دعوای عدم تمکین اصل بر این است که زن از شوهر خود تمکین می‌کند و باید خلاف آن ثابت شود و در راستای حمایت از نهاد خانواده غالباً دادگاه‌ها در این سخت‌گیری می‌کنند. برای همین است که خیلی اوقات به صرف اینکه زن زیر یک سقف با همسر خود زندگی می‌کرده، تمکین او ثابت شده و عدم تمکین رد شده است. به خاطر همین پیچیدگی‌هاست که در دعوای عدم تمکین حتماً باید از وکیل عدم تمکین بهره برد.
چگونه می توان ناشزه بودن زن را ثابت کرد؟
برای پاسخ به این پرسش قبل از هر چیزی باید گفت که اثبات تمکین عام بسیار ساده‌تر از اثبات تمکین خاص است. چرا که تمکین عام از اموری است که همه از آن خبر دارند و مثلاً می‌توان فهمید یک زن به نظافت منزل رسیدگی می‌کند یا نه؟ یا برای شوهر خود آشپزی می‌کند یا رفتار مناسبی با او دارد یا خیر؟ اما نمی‌توان فهمید یا شاهدی آورد که آیا زن التذاذ جنسی و رفع نیازهای زناشویی را در قبال همسرش تحقق می‌سازد یا خیر؟ حال در این باره به نکاتی اشاره می‌کنیم و مثال‌هایی می‌آوریم چون احتمالاً با ذکر مثال موضوع بهتر فهمانده می‌شود.
گاهی اوقات برای اثبات ناشزه بودن زن علت ترک زندگی مشترک آورده می‌شود. در چنین شرایطی همین که مرد بتواند ثابت کند که زنش بدون اجازه‌ی او از منزل خارج شده و در مدت زمان عرفی به خانه برنگشته کافی است تا عدم تمکین ثابت شود. این در حالی است که ترک منزل به دلیل دیدار بستگان یا انجام کارهای ضروری دلیلی بر عدم تمکین نیست. از همه مهم‌تر اینکه اگر ضمن عقد نکاح مرد به زن حق مسافرت یا تعیین مسکن داده باشد نمی‌تواند با استناد به ترک منزل عدم تمکین او را ثابت کند. در عدم تمکین عام همانطور که گفتیم اثبات کار ساده‌تری است چرا که با توسل به شواهد و قرائن قوی و دلایل محکمه‌پسند می‌توان قاضی را به این علم رساند که زن تمکین نمی‌کند یا در نهایت از طریق شهود و شهادت دادن افراد مطلع می‌توان این امر را ثابت کرد. اما برای اثبات عدم تمکین خاص تنها یک راه هست و آن هم این است که زوجه خودش اقرار به عدم تمکین کند و این مورد بعید به نظر می‌رسد.
به طور کلی می‌توان گفت که اثبات ناشزه بودن زن در بسیاری موارد سخت است و پیچیدگی‌های زیادی دارد و برای همین استفاده از تخصص و دانش افرادی که در این زمینه تجربه‌ی کافی دارند بسیار مهم است. در این پرونده‌ها غالباً قاضی صحبت‌های طرفین دعوا را می‌شنود و اگر شاهدی هم باشد به شهادت آنها گوش داده و در نهایت بر اساس شواهد و قرائن تصمیم به صدور حکم تمکین یا عدم تمکین می‌گیرند.
در این مطلب راه‌های اثبات عدم تمکین و نشوز زن بیان شد و همان طور که مطالعه کردید این موضوع به آسانی نیست و دادگاه‌ها فرض بر این می‌گذارند که تمکین صورت پذیرفته، بنابراین حتماً لازم است از تخصص افرادی چون وکیل عدم تمکین بهره ببرید.
