زن از چه اموالی نمی‌تواند مهریه خود را بردارد؟
مهریه یکی از حقوق مالی زن در ازدواج است که قانون برای حمایت از زنان آن را در نظر گرفته است. با این حال، در زمان مطالبه مهریه، مرد ممکن است توانایی پرداخت آن را نداشته باشد. در چنین شرایطی، زن می‌تواند برای توقیف اموال مرد اقدام کند. اما برخی اموال به دلیل ماهیت خاص خود، تحت عنوان “مستثنیات دین” قرار می‌گیرند و زن نمی‌تواند از این اموال برای دریافت مهریه خود استفاده کند. در این مقاله، به بررسی این اموال و جزئیات حقوقی مربوط به آنها می پردازیم.
فهرست مطالب
مستثنیات دین در مطالبه مهریه
بر اساس قوانین ایران، برخی اموال مرد به عنوان مستثنیات دین محسوب می‌شوند و امکان توقیف آنها برای مهریه وجود ندارد. این اموال شامل موارد زیر هستند:
منزل مسکونی متناسب با شأن مرد
یکی از مهم‌ترین اموالی که زن نمی‌تواند برای دریافت مهریه توقیف کند، خانه ای است که مرد در آن سکونت دارد و متناسب با شأن و جایگاه اجتماعی او است. اگر مرد تنها یک خانه داشته باشد و آن نیز محل زندگی او باشد، دادگاه این ملک را از مستثنیات دین محسوب کرده و زن حق توقیف آن را نخواهد داشت. البته اگر مرد چندین ملک داشته باشد، خانه های اضافی او قابل توقیف خواهند بود.
مطالعه بیشتر : هزینه بخشش مهریه در دفترخانه چقدر است ؟
لوازم ضروری زندگی
تمام وسایلی که برای یک زندگی عادی لازم و ضروری هستند، از توقیف معاف‌اند. این شامل وسایلی مانند:
- یخچال
- اجاق گاز
- تلویزیون
- وسایل گرمایشی و سرمایشی
- وسایل آشپزخانه ضروری
ابزار کار و وسایل حرفه ای مرد
اگر مرد دارای شغلی باشد که به ابزار خاصی نیاز دارد، آن ابزار و وسایل کار جزو مستثنیات دین محسوب می‌شوند. این ابزارها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ابزار فنی و مهندسی
- وسایل پزشکی برای پزشکان
- کامپیوتر و لپ‌تاپ برای افرادی که کارهای دیجیتال انجام می‌دهند
- خودروهایی که وسیله کار محسوب می‌شوند (مانند تاکسی و وانت‌بار)
حقوق و مستمری ماهیانه
حقوق و درآمد ماهیانه مرد قابل توقیف است، اما به‌طور کامل نه! قانون معمولاً اجازه توقیف بخشی از حقوق مرد را می‌دهد. میزان توقیف حقوق به این صورت تعیین می‌شود:
- اگر مرد متأهل باشد و دارای فرزند باشد، معمولاً یک‌چهارم حقوق او قابل توقیف است.
- اگر مجرد باشد یا فرزند نداشته باشد، یک‌سوم حقوق او قابل توقیف است.
مواد غذایی و آذوقه مصرفی
اقلامی که مرد برای تأمین نیازهای غذایی خود و خانواده اش تهیه کرده است، قابل توقیف نیستند. این شامل مواردی مانند برنج، روغن، گوشت، مواد خوراکی و سوخت مصرفی خانواده است.
کتاب‌ها و وسایل علمی و تحقیقاتی
در صورتی که مرد اهل مطالعه و تحقیق باشد و کتاب ها و وسایل علمی مورد نیازش برای کار یا تحصیل ضروری باشند، این اموال نیز قابل توقیف نیستند. این شامل:
- کتاب‌های درسی و علمی
- نرم‌افزارهای مورد نیاز تخصصی
- وسایل آزمایشگاهی مورد نیاز برای شغل فرد
بیشتر بخوانید : نحوه گرفتن مهریه در طلاق توافقی را از اینجا بخوانید
استثنائات و شرایط خاص
هرچند که این اموال تحت عنوان مستثنیات دین شناخته می‌شوند، اما برخی شرایط خاص ممکن است وجود داشته باشد که امکان توقیف آنها را فراهم کند. به عنوان مثال:
- اگر مرد در یک خانه بسیار گران‌قیمت زندگی کند که فراتر از شأن اجتماعی او باشد، ممکن است دادگاه حکم به توقیف و فروش آن بدهد.
- اگر مرد عمداً اموال خود را به نام دیگران بزند تا از پرداخت مهریه فرار کند، زن می‌تواند با ارائه مدارک قانونی، درخواست ابطال این انتقال اموال را بدهد.
نحوه اقدام قانونی برای دریافت مهریه
در صورتی که زن قصد داشته باشد مهریه خود را از اموال مرد دریافت کند، باید مراحل قانونی زیر را طی کند:
- ثبت دادخواست مطالبه مهریه در دادگاه خانواده یا اجرای ثبت.
- استعلام اموال مرد از طریق سامانه‌های قانونی مانند ثبت اسناد و املاک، بانک‌ها و راهور برای شناسایی اموال وی.
- درخواست توقیف اموال غیرمستثنی در صورت شناسایی اموالی که قابلیت توقیف دارند.
- درخواست ممنوع‌الخروجی مرد در صورتی که امکان فرار از پرداخت مهریه وجود داشته باشد.
نتیجه‌گیری
بررسی اموال مرد و امکان توقیف آنها برای دریافت مهریه، نیازمند آگاهی از قوانین مربوط به مستثنیات دین است. زن نمی‌تواند از برخی اموال ضروری مرد برای دریافت مهریه استفاده کند، اما با شناخت درست حقوق خود و پیگیری از طریق مسیرهای قانونی، می‌تواند مطالبات خود را به درستی پیگیری کند. توصیه می‌شود در چنین مواردی از مشاوره حقوقی و وکیل خانواده کمک گرفته شود تا روند قانونی به درستی انجام شود.
