قانون مهریه یکی از مهمترین موضوعات حقوقی در ایران است که همواره مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در سالهای اخیر، با افزایش تعداد دعاوی مرتبط با مهریه و تأثیرات اقتصادی آن، قانونگذاران تصمیم به ایجاد تغییراتی در این زمینه گرفتهاند. جدیدترین اصلاحات شامل تعیین سقف ۱۴ سکه، قوانین مربوط به پرداخت اقساطی، و تغییر در روند مطالبه مهریه است. در این مقاله به بررسی کامل این تغییرات میپردازیم.
فهرست مطالب
سقف ۱۴ سکه برای ثبت رسمی مهریه
یکی از مهمترین تغییرات در قانون جدید مهریه، تعیین سقف ۱۴ سکه برای مهریهای است که بهصورت رسمی ثبت میشود. بر اساس این قانون:
- مهریه تا سقف ۱۴ سکه بدون نیاز به پرداخت هزینه ثبت، در دفاتر ازدواج ثبت خواهد شد.
- مهریه بالای ۱۴ سکه، مشمول هزینه ثبت است که این هزینه به صورت درصدی از مبلغ اضافی مهریه محاسبه میشود.
- مهریههای سنگین و نامتعارف در روند قانونی محدود خواهند شد.
- ثبت مهریههای بالای ۱۴ سکه نیازمند مدارک و مستندات مالی خواهد بود تا از طرح دعاوی صوری جلوگیری شود.
تغییرات در پرداخت مهریه و حق ثبت
بر اساس تغییرات جدید:
- مهریههای بین ۱۴ تا ۱۰۰ سکه مشمول پرداخت یک چهاردهم مبلغ مهریه بهعنوان حق ثبت خواهند بود.
- برای مهریههای بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ سکه، ۲ درصد از ارزش مهریه بهعنوان هزینه ثبت لحاظ میشود.
- برای مهریههای بیش از ۲۰۰ سکه، این مبلغ به ۱۵ درصد ارزش مهریه افزایش خواهد یافت.
- این قانون همچنان در حال طی مراحل اجرایی است و تا زمان تصویب نهایی، بهطور رسمی اجرایی نشده است.
- محدودیتهای جدید مانع از تعیین مهریههای غیرواقعی شده و از بروز دعاوی صوری جلوگیری خواهد کرد.
قانون ۱۱۰ سکه و تغییرات جدید
در گذشته، بر اساس قانون ۱۱۰ سکه، در صورتی که مرد توانایی پرداخت این مقدار از مهریه را نداشت، ممکن بود به زندان محکوم شود. اما در قانون جدید:
- مردان در صورت اثبات اعسار (ناتوانی مالی) میتوانند درخواست تقسیط مهریه کنند.
- مهریه تنها در صورتی موجب حبس مرد خواهد شد که توانایی مالی وی ثابت شود ولی از پرداخت آن خودداری کند.
- اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، زوجه تنها در صورت اثبات دارایی همسرش میتواند نسبت به مطالبه مازاد بر این مقدار اقدام کند.
- امکان تعدیل مهریه در صورت تغییر شرایط اقتصادی زوجین پیشبینی شده است.
پرداخت اقساطی مهریه و قانون جدید اعسار
طبق قانون جدید:
- مردانی که توانایی پرداخت مهریه را ندارند، میتوانند از دادگاه تقاضای پرداخت اقساطی کنند.
- دادگاه با توجه به شرایط مالی زوج، میزان و تعداد اقساط را تعیین خواهد کرد.
- این قانون با هدف کاهش تعداد زندانیان مهریه و جلوگیری از فشارهای اقتصادی بر مردان تصویب شده است.
- در صورتی که زوج بعداً از نظر مالی بهبود پیدا کند، زوجه میتواند درخواست افزایش مبلغ اقساط را بدهد.
تأثیرات اقتصادی و اجتماعی قانون جدید مهریه
اجرای قانون جدید مهریه تأثیرات زیادی بر جامعه دارد:
- کاهش تعداد زندانیان مهریه و جلوگیری از سوءاستفاده از قوانین مهریه.
- متعادلسازی شرایط اقتصادی برای زوجین و کاهش مهریههای سنگین.
- شفافیت بیشتر در تعیین مهریه و کاهش اختلافات خانوادگی ناشی از مسائل مالی.
- پیشگیری از سوءاستفادههای مالی توسط برخی از افراد که مهریه را بهعنوان یک ابزار مالی میبینند.
- کاهش فشار بر نظام قضایی کشور با کم شدن تعداد پروندههای مرتبط با مهریه.
شرایط جدید برای اجرای مهریه
بر اساس تغییرات جدید:
- زوجه ابتدا باید از طریق دوایر اجرای ثبت اقدام به مطالبه مهریه کند.
- اگر مهریه در ثبت قابل وصول نباشد، زوجه میتواند از دادگاه درخواست رسیدگی کند.
- اجرای مهریه به اموال و داراییهای موجود مرد محدود خواهد شد و امکان بازداشت وی تنها در شرایط خاص امکانپذیر است.
نتیجه گیری
قانون جدید مهریه تلاش دارد تا ضمن حفظ حقوق زنان، از مهریههای سنگین و غیرقابل وصول جلوگیری کند. تعیین سقف ۱۴ سکه، حذف ضمانت اجرای کیفری برای مهریههای سنگین، و امکان پرداخت اقساطی، تغییرات مهمی هستند که میتوانند تأثیرات اجتماعی و اقتصادی قابلتوجهی داشته باشند. با اجرایی شدن این قانون، روند مطالبه و پرداخت مهریه شفافتر و منصفانهتر خواهد شد. در نهایت، این اصلاحات میتواند به کاهش اختلافات و افزایش ثبات در خانوادهها منجر شود.