چک یکی از ابزار های مهم در معاملات تجاری و روزمره است که به عنوان یک سند مالی معتبر میان افراد رد و بدل میشود. بااینحال، در برخی مواقع، صادرکننده چک به دلایلی مانند عدم موجودی کافی، امضای نادرست یا سایر مشکلات بانکی نمیتواند مبلغ چک را پرداخت کند و درنتیجه، چک برگشت میخورد. در چنین شرایطی، دارنده چک باید از طریق مراجع قانونی اقدام به وصول وجه چک کند. اما یکی از مهمترین دغدغهها در این مسیر، هزینههای دادرسی و پیگیری قضایی است. هزینه دادرسی چک برگشتی بسته به مبلغ چک ، مرجع رسیدگی (دادگاه حقوقی، شورای حل اختلاف، اجرای ثبت) و سایر عوامل متفاوت خواهد بود. در این مقاله، بهصورت کاملاً تخصصی و جامع به بررسی هزینه های دادرسی چک برگشتی، مراحل پیگیری قانونی، راههای کاهش هزینه و نکات مهم در این زمینه میپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مجازات چک برگشتی قانون جدید به لینک مربوطه مراجعه کنید.
فهرست مطالب
هزینه دادرسی چک برگشتی چگونه محاسبه میشود؟
هزینه دادرسی بر اساس درصدی از مبلغ چک محاسبه میشود و بسته به اینکه پرونده در دادگاه حقوقی، شورای حل اختلاف یا اجرای ثبت بررسی شود، میزان آن متفاوت خواهد بود.
هزینه دادرسی در شورای حل اختلاف
✅ اگر مبلغ چک کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، مرجع رسیدگی شورای حل اختلاف خواهد بود.
✅ در این حالت، هزینه دادرسی برابر ۲.۵ درصد از مبلغ چک است.
مثال:
- اگر مبلغ چک ۱۰ میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی: ۲۵۰ هزار تومان
- اگر مبلغ چک ۱۵ میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی: ۳۷۵ هزار تومان
هزینه دادرسی در دادگاه حقوقی
✅ اگر مبلغ چک بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، پرونده در دادگاه حقوقی رسیدگی میشود.
✅ هزینه دادرسی در این موارد برابر ۳.۵ درصد از مبلغ چک است.
مثال:
- اگر مبلغ چک ۵۰ میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی: ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان
- اگر مبلغ چک ۱۰۰ میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی: ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان
هزینه دادرسی در اجرای ثبت
✅ درصورتیکه چک دارای گواهی عدم پرداخت باشد، میتوان بدون مراجعه به دادگاه، از اجرای ثبت اسناد رسمی اقدام کرد.
✅ هزینه ثبت اجرایی معمولاً بین ۱ تا ۲ درصد مبلغ چک است، که نسبت به دادگاه کمتر خواهد بود.
هزینه های جانبی در دعاوی چک برگشتی
علاوه بر هزینه دادرسی، برخی هزینههای جانبی نیز ممکن است در فرآیند مطالبه چک برگشتی به وجود بیاید. این هزینهها شامل موارد زیر است:
هزینه وکیل
✅ در صورت استفاده از وکیل، هزینه وکالت بسته به تعرفههای وکلا و میزان توافق متفاوت است.
✅ طبق تعرفه کانون وکلا، هزینه وکالت معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ درصد مبلغ چک است.
هزینههای اجرایی
✅ درصورتیکه حکم قطعی شود و نیاز به اجرای حکم باشد، هزینههایی مانند حقالاجرا (۵ درصد مبلغ محکومبه) وجود خواهد داشت.
هزینه کارشناسی (در صورت نیاز)
✅ در بعضی پروندهها، چک ممکن است مورد اختلاف قرار گیرد (مثلاً ادعای جعل امضا). در این موارد، نیاز به کارشناسی رسمی دادگستری است که هزینه آن بین ۵۰۰ هزار تا ۵ میلیون تومان خواهد بود.
راه های کاهش هزینه دادرسی چک برگشتی
برای کاهش هزینههای پیگیری چک برگشتی، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
✅ پیگیری از طریق اجرای ثبت: اگر چک دارای گواهی عدم پرداخت باشد، پیگیری از طریق اجرای ثبت کمهزینهتر و سریعتر است.
✅ استفاده از شورای حل اختلاف برای چکهای زیر ۲۰ میلیون تومان: این روش نسبت به دادگاه هزینه کمتری دارد.
✅ عدم استفاده از وکیل در موارد ساده: درصورتیکه اطلاعات کافی داشته باشید، میتوانید شخصاً دادخواست را ثبت کنید و هزینه وکالت را کاهش دهید.
✅ استفاده از قانون جدید چک: طبق قانون جدید چک، بانکها موظفاند اطلاعات صادرکننده را در اختیار دارنده قرار دهند که این مورد باعث تسهیل در پیگیری حقوقی میشود.
مراحل قانونی ثبت دادخواست برای چک برگشتی
برای پیگیری حقوقی چک برگشتی، باید مراحل زیر را طی کنید:
مرحله ۱: دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک
پس از برگشت خوردن چک، گواهی عدم پرداخت از بانک دریافت کنید که در آن علت برگشت مشخص شده باشد.
مرحله ۲: ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی
✅ پس از دریافت گواهی، باید دادخواست مطالبه وجه چک را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید.
✅ هزینه دادرسی را طبق مبلغ چک پرداخت کنید.
مرحله ۳: رسیدگی در شورای حل اختلاف یا دادگاه
✅ چکهای زیر ۲۰ میلیون تومان در شورای حل اختلاف و چکهای بالاتر در دادگاه حقوقی بررسی میشوند.
مرحله ۴: صدور حکم و اجرای آن
✅ در صورت محکومیت صادرکننده، اگر مبلغ پرداخت نشود، میتوان از طریق اجرای احکام قضایی یا اجرای ثبت اموال محکومعلیه را توقیف کرد.
نکات کلیدی درباره هزینه دادرسی چک برگشتی
🔹 هزینه دادرسی بر اساس درصدی از مبلغ چک محاسبه میشود.
🔹 چکهای کمتر از ۲۰ میلیون تومان در شورای حل اختلاف و چکهای بالاتر از ۲۰ میلیون تومان در دادگاه حقوقی بررسی میشوند.
🔹 هزینه اجرای ثبت کمتر از هزینه دادرسی در دادگاه است.
🔹 در صورت داشتن وکیل، باید هزینه وکالت را نیز در نظر بگیرید.
🔹 در صورت عدم پرداخت هزینه دادرسی، دادخواست بررسی نخواهد شد.
نتیجهگیری
هزینه دادرسی چک برگشتی بسته به روش پیگیری آن متفاوت است. بهطورکلی، هزینه دادرسی بین ۲.۵ تا ۳.۵ درصد از مبلغ چک خواهد بود. درصورتیکه چک دارای گواهی عدم پرداخت باشد، اجرای ثبت یک گزینه کمهزینه تر است. برای کاهش هزینههای دادرسی، میتوان از راهکارهایی مانند پیگیری از شورای حل اختلاف، استفاده از اجرای ثبت و ثبت دادخواست شخصی بدون وکیل استفاده کرد.
اگر سوالی در مورد هزینههای دادرسی چک برگشتی دارید، در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید!