یکی از دغدغه های مستأجران و موجران در هنگام تنظیم قرارداد اجاره، تعیین هزینههایی است که باید توسط مستأجر پرداخت شود. بسیاری از افراد اطلاعات کافی در مورد حقوق و تعهدات خود ندارند، که این امر میتواند منجر به بروز اختلافات و مشکلات حقوقی شود. در این مقاله، بهطور کامل و دقیق، تمامی هزینههایی که مستأجر باید پرداخت کند را بررسی کرده و به سؤالات متداول پاسخ میدهیم.
فهرست مطالب
اجاره بها و شرایط پرداخت آن
پرداخت اجارهبها مهمترین تعهد مالی مستأجر در قرارداد اجاره است. این مبلغ بر اساس توافق طرفین تعیین شده و معمولاً در زمانهای مشخصی پرداخت میشود. در صورتی که مستأجر اجارهبها را به موقع پرداخت نکند، موجر میتواند خسارت دیرکرد را دریافت کرده و حتی در موارد خاص، نسبت به تخلیه ملک اقدام کند.
ودیعه (رهن) و شرایط بازپسگیری آن
مبلغ ودیعه یا رهن، به عنوان ضمانت حسن انجام تعهدات مستأجر، نزد موجر باقی میماند. این مبلغ باید در پایان قرارداد و پس از بررسی وضعیت ملک، به مستأجر بازگردانده شود. اگر موجر از بازپرداخت ودیعه خودداری کند، مستأجر میتواند از طریق مراجع قانونی اقدام کند.
هزینه هایی که مستاجر باید پرداخت کند:
قبوض مصرفی (آب، برق، گاز و تلفن)
یکی از هزینههای اصلی مستأجر، پرداخت قبوض مصرفی مانند آب، برق، گاز و تلفن است. این هزینه ها مستقیماً به میزان مصرف مستأجر بستگی دارد و معمولاً بهصورت ماهانه پرداخت میشود. اگر واحد دارای کنتورهای مشترک باشد، نحوه تقسیم هزینهها باید در قرارداد مشخص شود.
هزینه های شارژ و نگهداری ساختمان
در ساختمانهای آپارتمانی، هزینههای مشترک مانند نظافت مشاعات، آسانسور، تأسیسات مرکزی و فضای سبز باید پرداخت شود. در برخی موارد، این هزینهها بین مستأجر و موجر تقسیم میشود، اما معمولاً پرداخت شارژ ماهیانه بر عهده مستأجر است.
عوارض پسماند شهرداری
پرداخت عوارض سالیانه پسماند نیز به عهده مستأجر میباشد.
هزینه تعمیرات و نگهداری داخلی ملک
تعمیرات مربوط به استفاده روزمره از ملک، مانند تعویض شیرآلات، قفل درب، رنگآمیزی جزئی و تعمیرات جزئی دیگر، بر عهده مستأجر است. اما تعمیرات اساسی مانند تعویض سیستم گرمایشی، لولهکشی اصلی و بازسازی اساسی ملک، معمولاً بر عهده موجر است.
هزینه های تعمیرات جزئی
بر اساس ماده ۴ قانون روابط موجر و مستأجر مصوب ۱۳۷۶، مستأجر مسئول پرداخت هزینههای تعمیرات جزئی است که شامل:
تعمیرات روزمره: مانند تعویض لامپ، تعمیر شیرآلات و رفع مشکلات جزئی فاضلاب که پس از چند ماه اقامت به وجود میآید.
خسارات ناشی از استفاده نادرست: در صورتی که خسارتی به دلیل استفاده نادرست مستأجر به ملک وارد شود، هزینههای تعمیر بر عهده اوست.
هزینه های تغییرات داخلی ملک
اگر مستأجر قصد تغییر دکوراسیون داخلی، مانند رنگ آمیزی، نصب کاغذدیواری یا تعویض کف پوش را داشته باشد، هزینه های آن بر عهده خودش خواهد بود. همچنین، هرگونه تغییر دائمی باید با موافقت کتبی موجر انجام شود.
هزینه های فسخ قرارداد و خسارات مربوطه
اگر مستأجر بخواهد قرارداد را پیش از موعد مقرر فسخ کند، ممکن است موظف به پرداخت جریمه یا خسارت شود. میزان این خسارت باید در قرارداد مشخص شده باشد. در غیر این صورت، مستأجر و موجر میتوانند از طریق مراجع قانونی برای تعیین خسارت اقدام کنند.
مالیات و هزینه بیمه ملک
پرداخت مالیات بر اجاره بر عهده موجر است، مگر آنکه در قرارداد ذکر شود که مستأجر موظف به پرداخت آن باشد. هزینه بیمه ساختمان (مانند بیمه آتشسوزی) نیز معمولاً بر عهده موجر قرار دارد، اما در موارد خاص، ممکن است مستأجر این هزینه را تقبل کند.
پرداخت نکردن هزینهها توسط موجر
اگر موجر از انجام تعهدات مالی خود، مانند پرداخت هزینههای اساسی تعمیرات، مالیات ملک یا هزینه های مشاعات، خودداری کند، مستأجر میتواند برای احقاق حقوق خود از مراجع قانونی اقدام کند.
تعمیرات لازم جهت انتفاع از ملک اجاره ای
اگر تعمیرات ضروری برای استفاده مناسب از ملک لازم باشد و موجر از انجام آنها خودداری کند، مستأجر میتواند نسبت به انجام آنها اقدام کند و سپس هزینههای انجامشده را از اجارهبها کسر کند. البته این امر باید با تأیید قانونی همراه باشد.
اختلاف در مسئول پرداخت هزینه ها
یکی از مشکلات رایج در قراردادهای اجاره، مشخص نبودن مسئولیت پرداخت هزینههاست. برای جلوگیری از بروز اختلاف، لازم است که تمامی هزینهها و مسئولیت های طرفین بهطور شفاف در قرارداد ذکر شود. در صورت بروز اختلاف، مستأجر و موجر میتوانند از طریق شورای حل اختلاف اقدام کنند.
نهاد رسیدگی به شکایات موجر و مستأجر
در صورت بروز اختلاف بین موجر و مستأجر در خصوص هزینهها، طرفین میتوانند به مراجع قانونی مانند شورای حل اختلاف، دادگاههای عمومی و سازمان تعزیرات حکومتی مراجعه کنند. این مراجع با بررسی اسناد و قرارداد، تصمیم نهایی را اتخاذ خواهند کرد.
مسئولیت مشترک موجر و مستأجر در برابر مدیر ساختمان
مدیر ساختمان ممکن است هزینه هایی را از موجر یا مستأجر طلب کند. هزینه هایی که به مصرف شخصی مستأجر مربوط است (مانند مصرف آب، برق و گاز مشاع) بر عهده مستأجر خواهد بود، اما هزینههای مربوط به نگهداری کلی ساختمان معمولاً بر عهده مالک است.
نتیجه گیری
شناخت دقیق هزینه هایی که مستأجر موظف به پرداخت آنهاست، میتواند از بروز اختلافات و مشکلات حقوقی جلوگیری کند. توصیه میشود قبل از امضای قرارداد اجاره، تمامی موارد مالی و هزینه های احتمالی بررسی شده و در صورت لزوم، از یک مشاور حقوقی کمک گرفته شود.
سؤالات متداول
چه هزینه هایی بر عهده موجر است؟
هزینههای مربوط به تعمیرات اساسی و کلی ملک، مانند تعمیر موتورخانه، عایقبندی پشتبام و رفع مشکلات اساسی فاضلاب، بر عهده موجر میباشد.
آیا مستأجر موظف به پرداخت عوارض نوسازی شهرداری است؟
خیر، پرداخت عوارض نوسازی شهرداری بر عهده مالک (موجر) است.
در صورت بروز اختلاف در پرداخت هزینهها، چه باید کرد؟
در صورت بروز اختلاف، مستأجر میتواند با مراجعه به شورای حل اختلاف و ارائه درخواست تأمین دلیل، نسبت به شکایت از موجر اقدام نماید.