طلاق ایرانیان خارج از کشور چگونه است؟

یکی از دغدغه‌ها و مسائلی که افراد مهاجرت کرده از کشور با آن روبه رو هستند این است که اگر خارج از ایران و در کشور دیگر از همسر خود جدا شدند و طلاق گرفتند چه باید بکنند؟ چون اگر این طلاق رسمی ثبت نشود و به اطلاع مقامات ذی صلاح نرسد آثار حقوقی آن جاری و ساری نخواهد بود و در آینده می‌تواند مشکلات زیادی به بار آورد و حتی مورد سوءاستفاده یکی از طرفین نیز قرار گیرد. حال در این مطلب قصد داریم که به طلاق ایرانیان خارج از کشور بپردازیم. در این مطلب سه حالت را می‌توان تصور کرد یکی اینکه زوجین یعنی زن و شوهر هر دو تابعیت ایرانی داشته باشند. دیگری اینکه مرد ایرانی بوده اما همسر او غیرایرانی باشد و حالت سوم هم اینکه زن ایرانی بوده و شوهر او غیرایرانی باشد.

در حالتی که هم مرد ایرانی است و هم زن و می‌خواهند از هم طلاق بگیرند بهترین و آسان‌ترین راه این است که در کشوری که در آن ساکن هستند به سفارت یا کنسولگری ایران مراجعه کنند و در کشورهایی هم که ایران سفارت یا کنسولگری ندارد مانند آمریکا، می‌توانند به دفتر حافظ منافع ایران در آن کشور مراجعه نمایند. برای مثال در آمریکا کشور پاکستان و سفارت این کشور، حافظ منافع ایران است. جالب اینجاست که انجام این عمل در اکثر مواقع به صورت غیرحضوری امکان‌پذیر است یا حتی طرفین می‌توانند در داخل ایران به وکیل طلاق وکالت داده تا کارها و امور مربوط به طلاق ایشان را به انجام برساند. این موضوع از این جهت مهم است که بر اساس قوانین ایران و قانون مدنی ایرانیان هر کجای دنیا باشند از نظر احوال شخصیه تابع قوانین ایران هستند و اگرتغییری در احوال شخصیه‌شان به وجود بیاید و در محاکم و مراجع صلاحیت‌دار ثبتش نکنند از لحاظ قانونی قابل استناد نبوده و ممکن است در آینده مشکلاتی برای ایشان به وجود آورد. البته در اینجا نکته مهمی وجود دارد و آن این است که برخی کشورها مانند انگلیس در تعیین قانون حاکم بر احوال شخصیه به تابعیت اهمیتی نمی‌دهند و به محل اقامت شخص توجه می‌کنند. پس اگر زن و مرد ایرانی در انگلیس اقامت داشته باشند می‌توانند طلاق خود را بر اساس قوانین انگلیس به ثبت برسانند. هر چند این طلاق باز هم از دیدگاه محاکم قابل استناد نیست. این عمل بیشتر از سوی ایرانیانی انجام می‌شود که اطمینان دارند قصدی برای بازگشت به کشور ندارند. نکته آخر در این مورد هم اینکه برای اعطای وکالت به وکیل طلاق جهت انجام امور مربوطه در داخل ایران، زن و مرد ایرانی می‌توانند به سامانه میخک وزارت امور خارجه مراجعه کرده و کارهایی را که لازم است به انجام برسانند یا بر اساس ماده ۱۵ قانون حمایت خانواده می‌توانند از طریق کنسولگری این عمل را به انجام برسانند.

بسیار پیش می‌آید که مرد ایرانی در خارج از کشور با زنی غیر ایرانی ازدواج می‌کند. حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که این مرد اگر بخواهد زن خود را طلاق بدهد و بعدها بتواند در محاکم ایران به آن استناد کند چه باید کرد؟ برای پاسخ به این سؤال باید گفت که بر اساس قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، زن در امور مربوط به ازدواج و طلاق تابع قوانین کشوری خواهد بود که شوهرش تابعیت آن را دارد. پس در این مورد مشکل خاصی وجود ندارد و مرد ایرانی با مراجعه به سفارتخانه یا کنسولگری یا اعطای وکالت به وکیل در داخل ایران می‌تواند امور مربوط به طلاق همسرش را به انجام برساند.

اینکه زن ایرانی تحت چه شرایطی می‌تواند با مرد غیرایرانی ازدواج کند خود مطلب مفصلی است که در این موضوع نمی‌گنجد و در مطالب بعدی به آن خواهیم پرداخت. اما حال سؤال این است که اگر زن ایرانی با مرد غیرایرانی ازدواج کرد و خواست طلاق بگیرد چه باید بکند؟ برای پاسخ به این پرسش باید گفت که زن ایرانی‌ای که با مرد غیر ایرانی ازدواج کرده فرق نمی‌کند داخل ایران ساکن باشد یا خارج از ایران، در هر صورت در موضوع طلاق تابع قوانین کشوری خواهد بود که شوهرش تابعیت آن را داراست.

در این مطلب سعی شد که به صورت خلاصه و به دور از پیچیده‌گویی نکات و موارد لازم در مورد طلاق ایرانیانی که خارج از کشور ساکن هستند ذکر شود. البته توصیه می‌کنیم برای پیشبرد بهتر امور حتما به وکیل خانواده مراجعه کرده و از راهنمایی ایشان بهره ببرید.