مرحله بعد از داوری در طلاق چیست ؟
طلاق فرآیندی پیچیده و چند وجهی است که از نظر حقوقی، عاطفی و اجتماعی تأثیرات فراوانی دارد. یکی از مراحل مهم در روند طلاق، داوری است که تلاش می‌کند اختلافات بین زوجین را حل و فصل کند. در بسیاری از موارد، داوری می‌تواند زمینه‌ساز سازش میان طرفین شود، اما گاهی نیز این فرآیند موفقیت آمیز نبوده و زوجین در نهایت مجبور به ادامه مراحل قانونی طلاق خواهند شد. در این مقاله به صورت جامع و تخصصی مراحل بعد از داوری در طلاق را بررسی می‌کنیم تا زوجین بتوانند با آگاهی بیشتری این مسیر را طی کنند.
فهرست مطالب
مفهوم داوری در طلاق و نقش آن در تصمیم‌گیری دادگاه
داوری در طلاق یکی از روش های مهم برای بررسی اختلافات زناشویی پیش از صدور حکم نهایی دادگاه است. این روش به دستور دادگاه اجرا می‌شود و هدف آن ایجاد فرصت برای سازش و جلوگیری از فروپاشی خانواده است. داوران معمولاً از افراد باتجربه و آشنا به اصول زندگی زناشویی انتخاب می‌شوند تا بتوانند مشکلات میان زوجین را شناسایی کرده و در صورت امکان راه حلی برای حل آن‌ها ارائه دهند. در صورتی که داوران به این نتیجه برسند که ادامه زندگی مشترک امکان‌پذیر نیست، گزارش خود را به دادگاه ارائه می‌کنند که می‌تواند تأثیر مستقیمی بر تصمیم قاضی داشته باشد.
شرایط و وظایف داوران در فرآیند طلاق
طبق قانون، هر یک از زوجین موظف‌اند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ دادگاه، یک نفر از بستگان متأهل خود را که حداقل ۳۰ سال سن داشته و با مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی آشنا باشد به‌عنوان داور معرفی کنند. این افراد باید دارای تعادل فکری و اخلاقی باشند و از هرگونه تعصب شخصی پرهیز کنند. در صورتی که هیچ‌کدام از زوجین نتوانند فرد واجد شرایطی را معرفی کنند، دادگاه اقدام به تعیین داور خواهد کرد.
وظایف داوران شامل:
- بررسی علل اختلافات زناشویی و ارائه راهکارهای اصلاحی برای حل اختلافات
- تشکیل جلسات مشاوره با زوجین به‌صورت جداگانه و مشترک
- ارائه گزارش به دادگاه که شامل نظرات داوران درباره امکان ادامه زندگی مشترک یا لزوم طلاق خواهد بود
- سعی در حفظ بنیان خانواده و جلوگیری از فروپاشی آن، در صورت امکان
نتیجه داوری و تصمیم‌گیری دادگاه
پس از اتمام داوری، گزارش نهایی داوران به دادگاه ارسال می‌شود. دادگاه براساس این گزارش و سایر مدارک موجود تصمیم‌گیری خواهد کرد. سه حالت ممکن است رخ دهد:
- قبول نظر داوران: اگر دادگاه نظر داوران را بپذیرد، ممکن است حکم طلاق را صادر کند.
- رد نظر داوران: اگر قاضی گزارش داوران را کافی نداند، می‌تواند درخواست بررسی مجدد یا تکمیل گزارش را بدهد.
- ارجاع به مشاوره یا جلسات صلح و سازش: در برخی موارد، قاضی ممکن است قبل از صدور حکم، زوجین را به جلسات مشاوره تخصصی‌تر ارجاع دهد.
صدور گواهی عدم امکان سازش
در صورتی که دادگاه رأی به طلاق بدهد، گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود. این گواهی یکی از مهم‌ترین مدارک موردنیاز برای ثبت طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق است و شامل اطلاعات زیر می‌شود:
- مشخصات کامل زوجین
- دلایل صدور گواهی
- وضعیت حضانت فرزندان و میزان حق ملاقات طرفین
- میزان مهریه، نفقه و سایر حقوق مالی زوجین
- شرایط اجرای طلاق و مسئولیت‌های پس از آن
هزینه های داوری در طلاق
طبق آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت خانواده، هزینه داوری در طلاق ۱۰۰ هزار تومان تعیین شده است. با این حال، در صورتی که یکی از زوجین توانایی پرداخت این هزینه را نداشته باشد، می‌تواند با ارائه درخواست به دادگاه از پرداخت آن معاف شود. هزینه داوری معمولاً در مقایسه با سایر هزینه‌های حقوقی طلاق، مبلغ ناچیزی محسوب می‌شود.
ثبت رسمی طلاق در دفترخانه
پس از دریافت گواهی عدم امکان سازش، زوجین موظف‌اند ظرف سه ماه به یکی از دفاتر رسمی طلاق مراجعه کنند. در این مرحله:
- حضور زوجین الزامی است. در طلاق رجعی، حضور زن و شوهر ضروری است، اما در طلاق توافقی حضور یکی از طرفین با وکالت‌نامه رسمی کافی خواهد بود.
- مدارک لازم: شامل گواهی عدم امکان سازش، مدارک هویتی و اسناد مالی مربوط به طلاق است.
- اجرای صیغه طلاق: صیغه طلاق باید توسط دفترخانه و در حضور دو شاهد عادل اجرا شود.
اجرای حقوق مالی و تکالیف پس از طلاق
الف) پرداخت مهریه
اگر مهریه عندالمطالبه باشد، شوهر موظف است آن را بپردازد. در صورت ناتوانی، دادگاه با بررسی وضعیت مالی مرد، مهریه را تقسیط خواهد کرد. در مهریه عندالاستطاعه، زن باید اموال شوهر را برای دریافت مهریه ثابت کند.
ب) نفقه و اجرت‌المثل
- نفقه: در صورتی که زن پس از طلاق مستحق دریافت نفقه باشد، مرد باید آن را بپردازد.
- اجرت‌المثل: اگر زن بتواند ثابت کند که در طول زندگی مشترک کارهای خانه را به درخواست شوهر و بدون دریافت مزد انجام داده است، می‌تواند اجرت‌المثل دریافت کند.
ج) حضانت فرزندان
- حضانت فرزندان زیر ۷ سال به مادر سپرده می‌شود، مگر اینکه دادگاه خلاف آن را تشخیص دهد.
- حضانت کودکان بالای ۷ سال بسته به شرایط توسط دادگاه مشخص می‌شود.
- نفقه فرزندان بر عهده پدر خواهد بود، حتی اگر حضانت با مادر باشد.
امکان اعتراض به رأی دادگاه
هر یک از طرفین که به رأی دادگاه اعتراض داشته باشد، می‌تواند درخواست تجدیدنظر یا فرجام‌خواهی کند.
- تجدیدنظرخواهی: این درخواست باید ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی انجام شود.
- فرجام‌خواهی: اگر رأی دادگاه تجدیدنظر نیز مورد اعتراض باشد، می‌توان از دیوان عالی کشور درخواست بررسی مجدد داد.
نقش وکیل در فرآیند داوری و طلاق
یک وکیل متخصص می‌تواند از ابتدا تا انتهای فرآیند طلاق، نقش مؤثری در دفاع از حقوق موکل خود، ارائه مشاوره‌های تخصصی و تنظیم اسناد حقوقی داشته باشد. حضور وکیل می‌تواند از ایجاد مشکلات حقوقی و تأخیر در روند طلاق جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
مراحل بعد از داوری در طلاق بسیار مهم هستند و نیاز به آگاهی حقوقی دارند. اطلاع از فرآیند قانونی، اجرای تعهدات مالی، تعیین حضانت فرزندان و داشتن یک وکیل مجرب می‌تواند باعث کاهش مشکلات و تسریع روند طلاق شود.
